مریخ چگونه بدون میدان مغناطیسی، شفق قطبی دارد؟
پژوهشگران توضیح می دهند که چگونه شفق های قطبی در مریخ بدون میدان مغناطیسی سراسری شکل می گیرند و این پدیده منحصر به سیاره زمین نیست.
به گزارش اسمارت کاور به نقل از ایسنا و به نقل از آی ای، شفق قطبی یکی از پدیده های جوی است. شفق قطبی پدیده ی ظهور نورهای رنگین و متحرک در آسمان شب است و به طور معمول در عرض های نزدیک به دو قطب زمین بر اثر برخورد ذرات باردارِ باد خورشیدی و یونیزه شدن مولکول های موجود در یون سپهر(یونوسفر) زمین به وجود می آید.
شفق های قطبی نورهای زیبایی هستند که بطور طبیعی در آسمان دیده می شوند و به طور معمول در شب و در عرض های جغرافیایی قطبی به چشم می خورند. آنها در یونوسفر تشکیل و در سپیده دم قطبی رویت می شوند. در عرض جغرافیایی قطب شمال به آنها شفق های شمالی نیز گفته می شود. به شفق های قطبی، نور قطب شمال هم گفته می شود برای اینکه آنها غالباً در نیم کره شمالی دیده می شوند و هر قدر به قطب شمال نزدیک می شوید باتوجه به مجاورت با قطب مغناطیسی شمالی زمین احتمال بیشتری می رود که بتوانید آنها را ببینید. برای نمونه، در شهرهای شمالی کانادا که بسیار نزدیک به قطب هستند، امکان رویت آنها بسیار زیاد است.
در قطب جنوب نیز این رویداد روی می دهد، اما تنها در جنوبی ترین عرض جغرافیایی قابل رویت است و گاهی نیز در آمریکای جنوبی و استرالیا مشاهده می شود.
اما در ژوئیه ۲۰۲۱ در اتفاقی جالب گزارش شد که کاوشگر "هوپ"(Hope) که توسط امارات متحده عربی برای مطالعه جو مریخ فرستاده شده بود، تصاویری از شفق شبانه در مریخ منتشر نموده است.
"جاستین دیگان" دانشمند علوم سیاره ای در دانشگاه "کلرادو" و معاون علمی این ماموریت در آن زمان اظهار داشت: ثبت آنها آسان نیست و بنابراین است که اساساً دیدن آنها با ماموریت مریخی امارات به صورتی هیجان انگیز و غیرمنتظره بود.
شفق قطبی بدون میدان مغناطیسی سراسری
این اتفاقی بود که به ندرت دیده می شود و این سوال را بیان کرد که چگونه شفق قطبی در سیاره سرخ بدون میدان مغناطیسی جهانی شکل می گیرد؟ برمبنای یک بیانیه مطبوعاتی جدید که بتازگی انتشار یافته است، حالا فیزیکدانان به رهبری دانشگاه "آیووا" به پاسخ این سوال رسیده اند.
شفق مریخ یک نمایش نور در آسمان است که بیشتر در طول شب در نیم کره جنوبی سیاره سرخ رخ می دهد. در صورتیکه وجود آنها برای مدتی مشخص شده بود، دانشمندان در مورد چگونگی شکل گیری آنها متحیر بودند، برای اینکه مریخ مانند زمین دارای میدان مغناطیسی جهانی که منبع اصلی تشکیل شفق قطبی در زمین است، نیست.
حالا فیزیکدانان ادعا می کنند که تحقیقات جدید نشان داده است که شفق قطبی در مریخ بوسیله تعامل بین باد خورشیدی و میدان های مغناطیسی به وجود آمده توسط پوسته مریخ در عرض های جغرافیایی جنوبی این سیاره ایجاد می شود.
"زاخاری گیرازیان" دانشمند پژوهشگر در دپارتمان فیزیک و نجوم و نویسنده مسئول این مطالعه اظهار داشت: ما نخستین مطالعه دقیق را داریم که به چگونگی تأثیر شرایط باد خورشیدی بر شفق قطبی در مریخ می پردازد.
وی ادامه داد: یافته های اصلی ما این است که درون ناحیه قوی پوسته، نرخ وقوع شفق، بیشتر به جهت گیری میدان مغناطیسی باد خورشیدی بستگی دارد، در صورتیکه نرخ وقوع آن در خارج از منطقه قوی پوسته، بیشتر به فشار دینامیکی باد خورشیدی بستگی دارد.
پژوهشگران برای رسیدن به این نتیجه مجبور شدند بیش از ۲۰۰ مشاهده مجزا از شفق قطبی در مریخ را توسط فضاپیمای "MAVEN" به رهبری ناسا با استفاده از ابزاری به نام "تحلیلگر یون باد خورشیدی" مطالعه کنند. این ابزار جریان پروتون باد خورشیدی و مغناطیس را در اطراف مریخ اندازه گیری می کند و ماهیت برهم کنش باد خورشیدی با اتمسفر بالایی را بررسی می کند.
"گیرازیان" می گوید: حالا زمان بسیار هیجان انگیزی برای تحقیق درباره شفق قطبی در مریخ است. پایگاه داده مشاهدات گسسته شفق قطبی که ما از "MAVEN" داریم در نوع خود نخستین است که به ما امکان می دهد برای نخستین بار خاصیت های اساسی شفق مریخی را درک نماییم.
شفق پروتونی؟
این یافته های جدید مکمل مطالعه ای است که سال قبل منتشر گردید و نشان داد که رایج ترین شفق قطبی در مریخ، شفق پروتونی است.
شفق های پروتونی دسته ای متمایز از پدیده های شفقی هستند که توسط پروتون های پرانرژی که در جو سیاره ای رسوخ می کنند، ایجاد می شوند.
پژوهشگران می گویند، شفق پروتونی زمانی شکل می گیرد که پروتون های باد خورشیدی با هیدروژن در بخش های گسترده جو مریخ تعامل و به مناطق پایین تر سفر می کنند.
این مطالعه جدید در مجله Geophysical Research: Space Physics انتشار یافته است.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب