گفت وگوی مهر با رییس سازمان ملی هوش مصنوعی؛
ایجاد زیرساخت خرید و فروش داده
به گزارش اسمارت کاور، رییس سازمان ملی راهبری هوش مصنوعی اظهار داشت: درحال آماده سازی زیرساخت هایی برای خرید و فروش و تجارت داده هستیم که البته این داده ها، داده های شخصی مردم نیست.
به گزارش اسمارت کاور به نقل از مهر، بگفته متولیان حوزه هوش مصنوعی بزرگترین اقدام دولت سیزدهم در عرصه هوش مصنوعی، تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی است. ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» در جلسه خرداد ماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و در نهایت این سازمان پس از ۱۲ پیگیری ۱۹ تیرماه ۱۴۰۳ با حضور سرپرست ریاست جمهوری و معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور بصورت رسمی شروع به کار کرد و در همین روز اولین جلسه شورای راهبری هوش مصنوعی نیز تشکیل شد.
سازمان ملی هوش مصنوعی سازمانی دولتی نبوده و در امتداد ساماندهی و توسعه زیست بوم هوش مصنوعی کشور بصورت یک سازمان مستقل زیر نظر رییس جمهور تأسیس شده است. بگفته دهقانی فیروزآبادی معاون علمی رییس جمهور تا حالا سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان منابع به سازمان اختصاص داده شده که هزار میلیارد آن از محل پروژه های پیشران علمی و ۲۵۰۰ میلیارد از صندوق توسعه ملی است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر صنعت، معدن و تجارت یا معاون ذی ربط، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رییس ستاد کل نیروهای مسلح، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزیر اطلاعات قسمتی از اعضای این شورا را می سازند و رییس جمهور رییس شورا، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نایب رییس شورا و رییس سازمان ملی هوش مصنوعی دبیری شورا را عهده دار هستند.
مأموریت اصلی این سازمان توسعه زیرساخت ها در عرصه هوش مصنوعی است؛ مرجع پردازشی مناسب، الگوهای بزرگ نرم افزاری و داده از فاکتورهای مهم توسعه زیرساخت به حساب می آید و مقرر است در این سازمان این ۳ اقدام عملیاتی شود. ایجاد سازوکار مناسب برای اشراف کامل و به روز نسبت به توسعه فناوری هوش مصنوعی در دنیا و پیشرفت های کشور در آن، ایجاد بستر قانونی برای بهره مندی فعالین این عرصه از داده های دستگاه های اجرائی بمنظور توسعه فناوری و خدمات متناسب با آن، ایجاد زیرساخت مناسب پردازشی جهت توسعه هوش مصنوعی در کشور، طراحی و پیاده سازی چهارچوب مناسب بمنظور بهره گیری از نخبگان در رابطه با این حوزه فناوری در داخل و خارج از کشور از مواردی است که رییس این سازمان باید نسبت به آن اهتمام داشته باشد.
همچنین بر طبق حکم رییس جمهور ایجاد کارور (اپراتور) و صندوق ملی هوش مصنوعی، ایجاد سازوکار مناسب برای تعاملات منطقه ای و بین المللی در عرصه توسعه فناوری و خدمات هوش مصنوعی، برنامه ریزی برای هم افزایی دستگاه های اجرائی کشور متناسب با مصوبات شورای ملی راهبری هوش مصنوعی، تشکیل جلسات و نظارت بر اجرای دقیق مصوبات شورای ملی راهبری هوش مصنوعی از وظایف رییس این سازمان به حساب می آید.
اسفندماه ۱۴۰۲ با حکم رییس جمهور دکتر محمدسعید سرافراز به عنوان رییس سازمان ملی هوش مصنوعی منصوب گردید. وی در گفتگویی که با خبرنگار مهر داشت، می گوید در ۴ بخش «زیرساخت پردازشی»، «دادگان» و «کاربردی سازی هوش مصنوعی» و «نیروی انسانی» برنامه هایی در دستور کار قرار گرفته است. سرافراز همین طور از برنامه این سازمان برای ایجاد زیرساختی برای خرید و فروش داده و لابراتوار ملی هوش مصنوعی آگاهی داده است.
مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:
دکتر محمدسعید سرافراز دبیر شورا و رییس سازمان ملی هوش مصنوعی در گفت و گو با خبرنگار مهر، در مقدمه درباره ی اهمیت راه اندازی این سازمان در کشور توضیح داد و اظهار داشت: توسعه هوش مصنوعی در کشور، همگام با پیشرفت آن در دنیا از سال ۱۴۰۰ پس از تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی مورد توجه بیشتری از سویت دولت قرار گرفت. دلیل این تاکیدات هم به این خاطر است که آینده دنیا و حکمرانی به میزان توسعه کشورها در فناوری هوش مصنوعی بستگی دارد. ما برای توجه به این حوزه نیاز به تمرکز در منابع، ظرفیت ها و در تصمیم گیری هایمان داریم و در همین راستا در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ تصمیم بر این شد که یک نهاد مرکزی متولی حوزه هوش مصنوعی شود؛ در همین خصوص فرایندهای اداری انجام و قرار شد یک سازمان مرکزی این نقش را عهده دار شود. این سازمان مقرر است در همکاری با دستگاه های دیگر به توسعه هوش مصنوعی بپردازد.
ماموریت پیاده سازی سند هوش مصنوعی به سازمان سپرده شد
رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی ضمن اشاره به این که از آنجائیکه موضوع هوش مصنوعی موضوعی فرابخشی است، بنا شد این سازمان با هدایت یک شورای ملی به ریاست شخص رئیس جمهور کار را پیش ببرد، اضافه کرد: بدنبال همین موضوع، شورای ملی راهبری هوش مصنوعی در آذر ۱۴۰۲ تاسیس و بنا شد یک مرکز به عنوان «مرکز ملی هوش مصنوعی» کار را شروع کند تا مقدمات ایجاد سازمان ملی هوش مصنوعی طی شود. این مقدمات همزمان با تدوین و تصویب سند ملی هوش مصنوعی پیگیری و در نهایت در خرداد ۱۴۰۳ این سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب و «سازمان ملی هوش مصنوعی» تاسیس شد.
وی در ادامه اصرار کرد که ماموریت پیاده سازی سند به سازمان ملی هوش مصنوعی سپرده شده و شورای راهبری ملی هوش مصنوعی نیز مکلف شده که نقش هماهنگ کننده بین دستگاه های دولتی و ناظر بر کارهای سازمان داشته باشد. رئیس سازمان نیز دبیری شورای ملی راهبری هوش مصنوعی را عهده دار است.
تشریح برنامه های سازمان در ۴ بخش / کشور معطل دسترسی به زیرساخت پردازشی نخواهد ماند
عضو هیأت علمی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران ضمن بیان این مطلب که سازمان ملی هوش مصنوعی در ۴ بخش «زیرساخت پردازشی»، «دادگان» و «کاربردی سازی هوش مصنوعی» و «نیروی انسانی» برنامه هایی را در دستور کار دارد، اشاره کرد: در عرصه تامین زیرساخت ها باید از ظرفیت بخش خصوصی استفاده نماییم. مساله اصلی این است که باید نیازمان را رفع نماییم تا کشور معطل دسترسی به زیرساخت پردازشی نباشد. در عرصه دادگان، دولت جزو بزرگ ترین تولیدکنندگان داده است و باید با آزادسازی داده ها آنرا در اختیار دانشگاه ها، بخش خصوصی و مراکز تحقیقاتی قرار دهیم تا توسعه داده اتفاق بیفتد.
ایجاد زیرساختی برای خرید و فروش داده / داده ها شخصی نیستند
رئیس سازمان ملی راهبری هوش مصنوعی از برنامه این سازمان برای ایجاد زیرساختی برای خرید و فروش داده آگاهی داد و اظهار داشت: یک برنامه دیگری که در عرصه داده، در دستور کار داریم این است که درحال آماده سازی زیرساخت هایی برای خرید و فروش و تجارت داده هستیم که البته این داده ها، داده های شخصی مردم نیست.
یک برنامه دیگری که در عرصه داده، در دستور کار داریم این است که درحال آماده سازی زیرساخت هایی برای خرید و فروش و تجارت داده هستیم که البته این داده ها، داده های شخصی مردم نیست
سرافراز درباره ی برنامه این سازمان در عرصه نیروی انسانی توضیح داد و اضافه کرد: نیروی انسانی جزو نقاط قوت کشور ما در عرصه هوش مصنوعی است. در دانشگاه ها تعداد زیادی از دانشجویان در رشته های مختلف در عرصه هوش مصنوعی کار می کنند. دانشجویان رشته های کامپیوتر، برق و علوم کامپیوتر بیش از سایر رشته ها با هوش مصنوعی درگیر هستند اما خوشبختانه شاهد می باشیم که در سایر رشته ها، بیش از گذشته از هوش مصنوعی استفاده می شود. در این بخش ابتدا باید نیروی انسانی نخبه را حفظ نماییم، به آنها انگیزه دهیم، امکانات را فراهم نماییم که بتوانند در کشور بمانند و کار کنند. ما باید زمینه فعالیت و شکوفایی جوانان نخبه را فراهم نماییم چونکه همین نخبگان، پیشران های توسعه فناوری در کشور می باشند. موضوع زیرساخت ها و داده ها در عرصه هوش مصنوعی مهمست اما جوان نخبه ای که می تواند الگوریتم هایی را توسعه دهد که با داده های کمتر راندمان بالاتری داشته باشد، از اهمیت بیشتری برای کشور برخوردار می باشد.
در حوزه نگهداشت نخبگان برنامه های مفصلی داریم
وی با بیان این مطلب که در عرصه نگهداشت نخبگان برنامه های مفصلی داریم، اظهار داشت: به عنوان استاد دانشگاه، چیزی که در دانشگاه می بینیم این است که بچه ها بیش از هرچیزی نیاز دارند که اولاً امید داشته باشند به این که یک اتفاق بزرگی در کشور رخ می دهد. این امید تابع این است که میدانی برایشان فراهم گردد و احساس مفید بودن و احساس اثرگذاری حتی فراتر از کشور خودمان داشته باشند. حوزه هوش مصنوعی این توانایی را دارد که ما با استفاده از نیروی انسانی جوان، فراتر از مرزهای خودمان میدان داری و اثربخشی نماییم. ما می خواهیم امکان شکوفایی را برای نخبگان فراهم نماییم.
راه اندازی لابراتوار ملی هوش مصنوعی / ارتباط با نخبگان ایرانی خارج از کشور در عرصه هوش مصنوعی
عضو هیأت علمی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران در پاسخ به این پرسش که چگونه و با چه ابزارهایی می خواهید امکان شکوفایی را برای نخبگان فراهم کنید، اظهار داشت: در همین راستا یکی از طرح هایی که در سازمان در دستور کار داریم، راه اندازی مجموعه ای به عنوان «آزمایشگاه ملی هوش مصنوعی» است. کشورهای پیشرفته در عرصه هوش مصنوعی، عموماً شرکت های بزرگی (مثل Openai، deepmind و … ) دارند که این شرکتها غالباً توسعه دهندگان فناوری هوش مصنوعی هستند و ما می خواهیم زیرساخت راه اندازی شرکت های بزرگ مشابه کشورهای پیشرفته را در کشور با کمک بخش خصوصی، دانشگاهی و دولت فراهم نماییم و تا چند ماه آتی این لابراتوار افتتاح می گردد. همین طور برنامه داریم با تعدادی از نخبگان ایرانی خارج از کشور در عرصه هوش مصنوعی ارتباط برقرار نماییم و از آنها کمک بگیریم.
حوزه های اقتصادی، توسعه ای و فرهنگی دیگر بدون هوش مصنوعی معنایی ندارد
سرافراز ضمن تاکید بر این که باید به غیر از بچه هایی که در رشته های کامپیوتر، برق و علوم کامپیوتر کار می کنند، با دانشجویان و متخصصان سایر رشته ها نیز ارتباط بگیریم و آنها را به استفاده از هوش مصنوعی تشویق و تشویق نماییم، اظهار داشت: هیچ کدام از حوزه های اقتصادی، توسعه ای و فرهنگی دیگر بدون هوش مصنوعی معنایی ندارد و ما باید بتوانیم دانشجویان رشته های علوم انسانی، هنر، مکانیک، داروسازی، مهندسی، شیمی و … را مجهز به استفاده از هوش مصنوعی نماییم و بطور قطع آنها با هوش مصنوعی دنیای متفاوت تری را تجربه خواهند کرد.
رئیس سازمان ملی راهبری هوش مصنوعی ضمن اشاره به این که در عرصه کاربردی سازی، برنامه ما این است که بتوانیم بازار (دولت و بخش عمومی) را به استفاده از هوش مصنوعی تشویق نماییم، اظهار داشت: قسمتی از حوزه ها شاید احساس کنند که هوش مصنوعی یک تکنولوژی و یک فناوری لوکس است و مسائل جدی شان را حل نمی کند در صورتیکه زمانی که احساس نیاز می کنند، اگر شرکتها یا بچه هایی ایرانی نباشند که محصولات را توسعه داده باشند، نمی توانند از محصولات ایرانی بهره گیرند و ناچار هستند سراغ شرکت های خارجی بروند. ما باید بتوانیم بطور متوازن هم نیاز و هم فناوری را رشد دهیم. با ابزارها و مشوق هایی که داریم تلاش خواهیم کرد بخش خصوصی و بخشهایی که بازار مصرف هستند، هم در این زمینه سرمایه گذاری کنند و هم از سویی بازار را تشویق خواهیم کرد که از هوش مصنوعی بیشتر استفاده نمایند.
در حوزه زیرساخت و کاربردپذیری هوش مصنوعی رتبه های ایران خوب نیست
وی در پاسخ به این پرسش که رهبری از سال ۱۴۰۰ تاکید دارند که ایران باید تا ۱۰ سال آینده به ۱۰ کشور برتر دنیا در عرصه هوش مصنوعی تبدیل گردد، کشور ما چقدر با دستیابی به این جایگاه فاصله دارد؟ اظهار داشت: متاسفانه در عرصه هوش مصنوعی متوازن رشد نکرده ایم. در عرصه مقالات و پژوهش وضعیت ایران خوب است و در بعضی حوزه ها رتبه های زیر ۲۰ داریم اما در بعضی حوزه ها اوضاعمان خوب نیست. در عرصه زیرساخت، کاربردپذیری، برخی قوانین و مقررات رتبه های ایران خوب نیست و بعضاً رتبه های ۴۰-۵۰-۶۰ در فاکتورهای بین المللی داریم.
ارزیابی جایگاه واقعی ایران در عرصه هوش مصنوعی تا یک ماه و نیم آینده
عضو هیأت علمی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران از پروژه ای در معاونت علمی برای مشخص شدن جایگاه واقعی کشور در هوش مصنوعی و تعیین فاکتورهای این حوزه برای بهبود وضعیت ایران آگاهی داد و اظهار داشت: وقتی داریم درباره ی هوش مصنوعی و حضور در ۱۰ رتبه برتر صحبت می نماییم باید بدانیم کجا قرار داریم و باید به کجا برسیم؟ شاخص ها چه هستند؟ این پروژه توسط برخی پژوهشگران و اساتید دانشگاه انجام داده شده و مقرر است مرجع ارزیابی اقدامات کشور و دولت در عرصه هوش مصنوعی قرار گیرد و دولت قرار نیست خودش ارزیابی کند. این پروژه انشاالله طی یک تا یک ماه و نیم آینده ارائه خواهد شد و گزارش ها هم اکنون آماده بوده و درحال نهایی سازی است. ما بطورکامل بر طبق شاخص هایی که کار و ارزیابی کردیم، اعلام خواهیم کرد که امروز در عرصه هوش مصنوعی کجا هستیم و چه رتبه ای در دنیا داریم؟ اما آن چه عیان است این است که در بعضی شاخص ها اوضاع خوبی نداریم اما آیا وضعیت بهتر خواهد شد؟ بله حتما بهتر خواهد شد.
رئیس سازمان ملی راهبری هوش مصنوعی افزود: اولاً این را بدانید که هوش مصنوعی فناوری جوانی است و حدودا ۱۰-۱۲ سالی است که یک جهش فوق العاده کرده است. در حقیقت ما با یک فناوری خیلی عمیق به جهت تاریخی مواجه نیستیم. نکته دوم این که در همین فناوری به یک باره جهش هایی اتفاق افتاده و شرکت هایی ظهور و بروز کرده اند که شاید ۲-۳ سال پیش خبری از آنها نبود. همین محصول چت جی پی تی که شرکت اوپن ای آی ارائه کرده، آینده پژوهان یا فناوران فکر می کردند ۳-۴ سال دیرتر ارائه شود اما دیدیم که این محصول چگونه مسیر تکنولوژی را جا به جا کرد و آن چه که تصور می شد را تغییر داد. پس ما یک فرصتی در این تکنولوژی داریم آن هم فرصتی که بعضی محصولات یک دفعه رتبه ها را جا به جا می کند و می تواند قدرت کشورها از بین ببرد و یا بالعکس. باید تمرکز نماییم و توانمان را به یکدیگر پیوند دهیم، پراکندگی کاری حتما در این زمینه جواب نمی دهد، باید ظرفیت ها را جمع کرد و کارهای بزرگ انجام داد.
تعریف برنامه برای دستگاه های مختلف در عرصه هوش مصنوعی
سرافراز ضمن بیان این که سازمان ملی هوش مصنوعی عالی ترین نهاد هماهنگی و توسعه هوش مصنوعی است و نقش فرادستگاهی دارد، اضافه کرد: سازمان متناسب با سند ملی هوش مصنوعی برنامه هایی را برای دستگاه های مختلف تعریف می کند. بر طبق سند، نهاد هماهنگ کننده توسعه هوش مصنوعی در کشور سازمان است و سایر دستگاهها باید با سازمان هماهنگ باشند. ما در عرصه فرهنگ و هوش مصنوعی همکاری با وزارت ارشاد خواهیم داشت و با وزارت بهداشت، وزارت نفت و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نیز در تعامل هستیم.
جلوگیری از موازی کاری و هدررفت منابع در عرصه هوش مصنوعی
وی در آخر اشاره کرد: هوش مصنوعی در خیلی از حوزه ها امکان پیاده شدن دارد و خیلی از دستگاهها خودشان کارهایی انجام داده و یا درحال انجام دادن هستند؛ مساله ایجاد توازن و هماهنگی بین همه این دستگاهها همچون در معاونت علمی، وزارت ارتباطات و … برعهده سازمان و شورا گذاشته شده تا از موازی کاری و هدررفت منابع جلوگیری شود.
به گزارش اسمارت کاور به نقل از مهر، این سازمان با چنین اختیاراتی برای اولین بار است که در کشور به وجود آمده و این فرصت را به کشور می دهد که بتواند به ابر چالشهای مهمی چون بحران آب، بحران در نهادهای مالی، اقتصادی و انرژی و … فائق بیاید. با اینحال انتظار می رود برای عملکرد بهتر این سازمان، دستگاهها بالاترین سطح هماهنگی را در پیشبرد طرح ها و پروژه های در رابطه با حوزه هوش مصنوعی داشته باشند تا خروجی کار موثرتر باشد. دولت سیزدهم بلندهمتی و تلاش زیادی در پیگیری ایجاد تشکیلات و زیرساخت های مهم حوزه هوش مصنوعی داشت و این سوال مطرح است که آیا دولت چهاردهم ادامه دهنده راه دولت سیزدهم در توجه به فناوری های نوظهوری چون هوش مصنوعی خواهد بود یا خیر؟ و این که آیا سازمان ملی هوش مصنوعی که ریاست آن برعهده رئیس جمهور است در سایه خواهد ماند و یا تلاش مدیران دولت چهاردهم، کشور را به رتبه های بهتری از این تکنولوژی خواهد رساند؟
منبع: اسمارت كاور
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب